หลายๆ คนมักเข้าใจว่าการมีสุขภาพที่ดี คือ การไม่อ้วน หรือมีน้ำหนักที่อยู่ในเกณฑ์ มาตรฐานเท่านั้น แต่อันที่จริงแล้วการมี สุขภาพที่ดีหมายรวมถึงการที่เราดูแลตัวเอง แบบองค์รวม ไม่ว่าจะด้านการรับประทาน อาหาร การออกกำลังกาย การพักผ่อน รวมถึงการลดหรือเลิกสิ่งที่บั่นทอนสุขภาพ เพราะการที่เรามีพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่ถูกต้อง จึงเป็นสาเหตุของโรคและ ความเจ็บป่วยต่างๆ โดยเฉพาะโรคฮอตฮิตที่เรียกว่า โรควิถีชีวิต ที่สำคัญ 5 โรค ได้แก่ โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคมะเร็ง และโรคหลอดเลือดสมอง
ตัวอย่างพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่ถูกต้อง ได้แก่
- บริโภคหวาน มัน เค็มมากไป
- บริโภคผักและผลไม้น้อย
- บริโภคอาหารไม่สะอาด
- ออกกำลังกายน้อย
- เครียด
- สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์
ซึ่งความจริงแล้วสิ่งเหล่านี้หลายคนรู้ดีว่า การกระทำใดก่อเกิดปัญหาสุขภาพใดและควรปรับเปลี่ยนการดูแล สุขภาพอย่างไรแต่ก็ยังไม่สามารถเปลี่ยนพฤติกรรมได้เสียทีนั่นเป็น เพราะว่าความเคยชินหรือรูปแบบพฤติกรรมอัตโนมัติ
ความเคยชินทำให้การเปลี่ยนแปลงเป็นเรื่องยาก การทำสิ่งต่างๆ ด้วยความเคยชินแบบไม่ต้องคิดอาจทำให้ชีวิตเราง่าย ขึ้น แต่ในทางกลับกัน การทำอย่างเป็นไปโดยอัตโนมัติ ก็ทำให้เราติดอยู่กับความเคยชิน กับรูปแบบเดิมๆและไม่สามารถ เปลี่ยนแปลงไปสู่สิ่งใหม่ที่ดีกว่า วงจรความเคยชิน เริ่มต้นจากการมีสิ่งกระตุ้น ส่งสัญญาณให้สมองทำงานอย่างเป็น อัตโนมัติส่งผลให้เราทำพฤติกรรมที่เคยทำด้วยความเคยชิน เช่น หยิบบุหรี่ขึ้นสูบ สั่งน้ำอัดลมดื่ม เป็นต้น และในการทำตามรูปแบบพฤติกรรมที่เคยชินนั้น เรามักจะได้อะไรบางอย่างเป็นรางวัลที่อาจเป็นสิ่งใดก็ได้ เช่น ความสนุก อร่อย เป็นต้น และเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นในทันที รางวัลที่ได้รับเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้เรายังคงเวียนวนอยู่ในวงจรนี้ต่อไป
ดังนั้น สิ่งที่ต้องระวังคือ ความคิดและคำพูดที่จะอนุญาตให้เราทำสิ่งที่ไม่ดีต่อสุขภาพ เช่น นิดหน่อยน่า ไม่เป็นไร มีความรู้และทักษะที่จำเป็นต่อการเปลี่ยนแปลงเช่นรู้วิธีคำนวณพลังงานในอาหารแต่ละประเภทเป็นต้น มีรางวัลให้กับ ตัวเองในทุกก้าวเล็กๆของความสำเร็จ เช่น ใส่ชุดสวยเมื่อหุ่นดีขึ้น ไปเที่ยวเมื่อเก็บ เงินที่ไม่ต้องเสียไปกับค่าบุหรี่ และค่าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้มากพอ เป็นต้น
