ขณะนี้ เริ่มเข้าช่วงฤดูหนาวสภาพอากาศหนาวเย็นปกคลุมเกือบทุกพื้นที่ การเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศเช่นนี้ อาจเป็นสาเหตุของโรคติดต่อหลายชนิดซึ่งสามารถแพร่กระจายได้ง่ายและรวดเร็วส่งผลกระทบต่อสุขภาพ ดังนั้นควรระมัดระวังและดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอ โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง เด็กเล็กช่วงอายุ 0–4 ปี ผู้สูงอายุ และผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวเรื้อรังเช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูงไขมันในเลือดสูงกว่าปกติ เป็นต้น
โรคติดต่อที่อาจจะเกิดในฤดูหนาวมีดังนี้
- โรคไข้หวัด และโรคไข้หวัดใหญ่
- โรคปอดบวม
- โรคหัด
- โรคสุกใส
- โรคมือ เท้า ปาก
- โรคอุจจาระร่วงในเด็กเล็ก
เนื่องจากโรคดังกล่าวเป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัส ที่ติดต่อกันผ่าน ละอองเสมหะ น้ำมูก น้ำลายของผู้ป่วยที่ไอจามออกมาและสามารถแพร่กระจายเป็นวงกว้างในที่ที่มีคนอยู่รวมกันมากๆ จึงต้องเฝ้าระวัง นอกจากนี้ยังมีอันตรายจากการดื่มเหล้าแก้หนาว ซึ่งเกิดจากความเชื่อที่ผิดว่าเหล้าจะช่วยเพิ่มความอบอุ่นให้แก่ร่างกาย แก้หนาวได้ นักดื่มบางรายเชื่อว่าหากดื่มเหล้าแล้วไม่ต้องสวมเสื้อผ้าให้อบอุ่นก็ได้ เพราะเหล้าจะทำให้อุ่นอยู่แล้วซึ่งในทางการแพทย์ จัดว่าเป็นความเชื่อที่ผิด และเป็นอันตรายต่อร่างกายอย่างมาก เนื่องจากฤทธิ์ของแอลกอฮอล์ไม่ได้เพิ่มอุณหภูมิ ในร่างกายแต่ทำให้เกิดการขยายตัวของหลอดเลือดฝอยใต้ผิวหนัง ซึ่งทำให้รู้สึกร้อนวูบวาบ การที่หลอดเลือดฝอย ขยายตัวจะเป็นช่องทางให้ความร้อนในร่างกายระบายออกได้ง่ายขึ้นนอกจากนี้การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เข้าไปมากจะมีฤทธิ์กดประสาทส่วนกลาง ซึ่งถ้าเมาจนหลับโดยไม่มีการทำให้ร่างกายอบอุ่นเพียงพอ ก็อาจส่งผลให้เสียชีวิตได้ หรือหากนั่งดื่มเหล้าขณะผิงไฟด้วยก็อาจเกิดอุบัติเหตุไฟไหม้เสื้อผ้าผิวหนังพุพองจากความร้อน เปลวไฟ หรือไฟไหม้บ้านได้ ดังนั้นควรระมัดระวังการดื่มเหล้าแก้หนาว เพราะมีข่าวผู้เสียชีวิตจากความเชื่อดังกล่าวทุกปี
วิธีการระวังและป้องกันโรคที่เกิดในช่วงฤดูหนาวดังนี้
- รักษาสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงและอบอุ่นอยู่เสมอ เพื่อให้ร่างกายมีความต้านทานโรค สวมเสื้อผ้าหลายๆชั้น เพื่อให้ร่างกายอบอุ่น
- รับประทานอาหารให้ครบ5หมู่ สะอาดปรุงสุกใหม่ๆ ไม่มีแมลงวันตอม ดื่มน้ำที่สะอาด หรือน้ำต้มสุก น้ำบรรจุขวด ที่มีเครื่องหมายรับรองคุณภาพ (เครื่องหมาย อย.) ทุกครั้ง รวมทั้งเลือกซื้อน้ำแข็งที่สะอาด ไม่มีตะกอน ไม่ควรรับประทานน้ำแข็งที่ใช้แช่อาหารอื่น
- ล้างมือด้วยสบู่และน้ำให้สะอาดก่อนรับประทานอาหารทุกครั้ง
- ถ่ายอุจจาระลงในส้วมและล้างมือให้สะอาดหลังถ่ายอุจจาระทุกครั้ง
- หลีกเลี่ยงการคลุกคลีใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่มีโรคติดเชื้อต่างๆ ผู้ป่วยควรอยู่บ้านไม่ควรเข้าไปในที่ชุมชน แต่หากจำเป็นต้องเข้าไปในที่ชุมชนให้สวมหน้ากากอนามัย หรือใช้ผ้าเช็ดหน้าปิดปากปิดจมูกเวลาไอ จาม
- สถานรับเลี้ยงเด็กและโรงเรียนอนุบาลต้องหมั่นดูแลรักษาสุขลักษณะของสถานที่และอุปกรณ์ เครื่องใช้ ให้สะอาดอยู่เสมอ กำจัดอุจจาระเด็กให้ถูกต้อง และจัดให้มีอ่างล้างมือและส้วมที่ถูกสุขลักษณะ
