ธาลัสซีเมีย คือโรคโลหิตจางชนิดหนึ่งที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม
จากข้อมูลพบว่า ประชากรไทยมียีนทาง พันธุกรรมที่เป็นพาหะของโรคธาลัสซีเมียและฮีโมโกลบินผิดปกติ ประมาณร้อยละ 30-40 หรือประมาณ 18 - 24 ล้านคน โรคนี้จะมีอาการรุนแรงมากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับ ความผิดปกติของยีนบนโครโมโซม
แบ่งระดับความรุนแรงของโรคได้ 3 ระดับ คือ
- กลุ่มที่ไม่แสดงอาการหรือแสดงอาการเพียงเล็กน้อย
เกิดจากความผิดปกติของยีนบนโครโมโซมเพียงข้าง เดียว ทำให้ไม่แสดงอาการหรือมีอาการเพียงเล็กน้อย - กลุ่มผู้ป่วยที่แสดงอาการปานกลางจะมีอาการโลหิตจาง
แต่ไม่มากนัก ร่างกายเจริญเติบโตตามปกติ แต่ตับและม้ามจะโตขึ้น ซีดเหลือง ตาเหลือง - และผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง
กลุ่มนี้มักแสดงอาการตั้งแต่เด็กโดยจะมีการเจริญเติบโตช้าเม็ดเลือดในร่างกายมีมากกว่าปกติเพื่อทดแทนเม็ดเลือดแดงที่ถูกทำลายโดยตับและม้าม กระดูกขยายตัว ใบหน้าจะเปลี่ยนแปลงอย่างเห็นได้ชัด โดยกระดูกแก้มสูงนูนออกมามาก คิ้วห่างออกจากกัน ผู้ป่วยกลุ่มนี้จะต้องรับเลือดเป็นประจำ ทำให้เกิดภาวะเหล็กเกิน ผิวอาจเปลี่ยนเป็นสีคล้ำ ถ้าสะสมที่อวัยวะภายใน เช่น จะทำให้ตับแข็งได้
ผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้ต้องดูแลตนเองเป็นพิเศษ เนื่องจากจะเหนื่อยง่าย ติดเชื้อง่าย กระดูกเปราะ และ เจริญเติบโตช้า
ดังนั้น จึงควรออกกำลังกายแต่พอควร ไม่หักโหม เลือกประเภทการออกกำลังกาย/การเล่นกีฬาที่ไม่เสี่ยงต่อ การหักของกระดูก และหลีกเลี่ยงโอกาสติดเชื้อ ง่าย เช่น สถานที่แออัด รับประทานอาหารมีประโยชน์ โดยเฉพาะโปรตีน และอาหารที่มีโฟเลตสูง เพื่อเพิ่มการสร้างเม็ดเลือดแดง เช่น ผักใบเขียว ผลไม้ ธัญพืช นมและไข่ จำกัดอาหารมีเหล็กสูง เช่น ผัก และผลไม้ สีแดง สีส้ม สีเหลือง เลี่ยงอาหารจำพวกเลือดสัตว์ เช่น เลือดหมู เลือดไก่ ไม่ควรสูบบุหรี่และดื่มสุรา
เนื่องจากโรคธาลัสซีเมียเป็นโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม จึงทำให้ในแต่ละปีมีเด็กเกิดใหม่ป่วยเป็นโรคดังกล่าว ประมาณ 12,125 ราย วิธีป้องกันที่ดีที่สุดคือลดจำนวนการเกิดโรคในเด็กเกิดใหม่โดยเน้นที่การตรวจเลือดหา ความผิดปกติและตรวจคัดกรอง จึงขอให้คู่สามีภรรยาวางแผนก่อนมีลูกโดยพบแพทย์เพื่อตรวจหาความผิดปกติของ ร่างกาย ซึ่งแพทย์จะให้คำแนะนำในการวางแผนครอบครัวได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม
